Voeding en voedingssupplementen bij artritis psoriatic

Histamine

Histamine is een eiwit dat door het lichaam zelf wordt aangemaakt en wordt opgeslagen in mestcellen. Mestcellen worden aangemaakt door het beenmerg en zijn een onderdeel van het immuunsysteem. De mestcellen bevinden zich in de huid en slijmvliezen. Onderzoek heeft uitgewezen dat mensen met psoriasis en het prikkelbare darm syndroom meer mestcellen hebben. Zolang histamine in de mestcellen opgeslagen blijft, is er geen probleem. Als mestcellen geprikkeld worden door bijvoorbeeld infecties, huidirritatie, medicatie, voeding of stress, komt de histamine vrij. Zodra dit gebeurt, kunnen er allerlei klachten ontstaan, zoals jeuk, huidirritatie, allergieën, buikklachten, keelklachten, luchtwegproblemen en hartkloppingen.

Histamine komt van nature ook in voedsel voor. Histaminerijke voedingsstoffen zitten in:

• ananas, avocado, bananen, cranberry’s, druiven, frambozen, watermeloen
• spinazie, tomaten, zuurkool
• droge worstsoorten, gerookt vlees, lever, varkensvlees, wildsoorten
• ansjovis, haring, makreel, sardines, tonijn
• pecannoten, walnoten
• oude kaas, schimmelkaas
• gist
• ketjapsaus, sojasaus
• rode wijn, wit bier

Naast histaminerijk voedsel kunnen er in voeding ook histamine vrij makers zitten, die de histamine, die opgeslagen zit in mestcellen, vrij maakt.

Voedingsmiddelen die histamine vrij maken:

• aardbei, ananas, avocado, citrusvruchten, kiwi, papaja, pruim
• aubergine, tomatenpitten
• peulvruchten
• paddenstoelen
• varkensvlees
• vis, schaal- en schelpdieren
• eiwit
• noten en zaden
• gedroogde kruiden
• cacao
• drop, menthol

Daarnaast zijn er veel E-nummers die ook histamine vrij maken, de belangrijkste zijn:

• kleurstoffen E102-E182
• conserveermiddelen E200-E239
• nitriet en nitraat E249-E252
• smaakversterkers E620-E625

Om klachten te verminderen, zijn er vele soorten antihistaminica verkrijgbaar met en zonder recept. Deze middelen werken vaak effectief maar kennen wel bijwerkingen, zoals sufheid. Minder bekend is dat antihistamine tabletten bij langdurig gebruik de lever kunnen aantasten. Er zijn ook natuurlijke middelen die de klachten kunnen verlichten, zoals brandnetel, citroenmelisse, guldenroede, kamille en rooibos. Ook de antioxidant quercetine en de enzymen papaïne en bromelaïne werken als antihistaminica, zie verder. Er bestaat ook een voedingssupplement diaminoxidase (DAO), een enzym dat zorgt voor de afbraak van histamine.

Quercetine

Quercetine is een flavonoïde die van nature in voeding voorkomt. Deze stof is een krachtige antioxidant en versterkt de werking van vitamine C. Uit onderzoek blijkt dat quercetine ontstekingsremmend werkt, goed is voor hart en bloedvaten, complicaties bij diabetes kan verkleinen en kankerremmende eigenschappen heeft. Ook vermindert quercetine de aanmaak van histamine.

Quercetine zit voornamelijk in appels, citrusfruit, rode druiven, frambozen, zwarte bessen, rode bosbessen, bramen, cranberries, kersen, broccoli, uien en groene thee.

Olijfolie

Het Chemical Senses Center in Philadelphia heeft ontdekt dat een bestanddeel van olijfolie, oleocanthal, een ontstekingsremmende werking heeft. Oleocanthal remt de enzymen COX-1 en COX-2 en werkt daarmee op een zelfde manier als de klassieke NSAID’s, zoals ibuprofen. (Bron: www.arthritistoday.org)

Groene thee

Groene thee bevat polyfenolen, die als antioxidant werken. Volgens een onderzoek van de Case Western Reserve University in Cleveland zorgt de stof EGCG er voor dat ontstekingscellen afgeremd worden. Een onderzoek van de Georgia Health Sciences University in Augusta wijst uit dat groene thee de natuurlijke celgroei van de huid lijkt te stimuleren. Dit zou dan een gunstig effect hebben bij wondgenezing en bij psoriasis. Meerdere onderzoeken hebben tevens uitgewezen dat de polyfenolen in groene thee het risico op hart- en vaatziekten kan verminderen. Bovendien werkt polyfenol cholesterolverlagend (LDL) en verbetert het de insulinesensitiviteit, waardoor dit de kans op diabetes zou kunnen verminderen. Groene en witte thee hebben het hoogste polyfenolgehalte. Groene en witte thee dient men nooit te zetten met kokend water, maar met afgekoeld water van 70 tot 90 graden. Door het kokend water verbrandt de thee en gaan goede inhoudsstoffen verloren.

Essentiële vetzuren

Essentiële vetzuren zijn vetzuren die niet door het lichaam kunnen worden aangemaakt. Het is daarom belangrijk deze voldoende via de voeding binnen te krijgen.

Omega 3 vetzuren

Uit meerdere onderzoeken is gebleken dat omega 3 vetzuren, met name EPA (eicosapentaeenzuur) en DHA (docosahexaeenzuur), pijnstillend en ontstekingsremmend werken en verzachtend voor de huid zijn. Bovendien zijn ze goed voor hart- en bloedvaten. Recente studies hebben zelfs uitgewezen dat omega 3 vermoeidheid kan verminderen en de kans op het ontwikkelen van diabetes kan verkleinen. Omega 3 zit vooral in vette vis (zoals zalm en tonijn), lijnzaad en walnoten. Omega 3 is ook verkrijgbaar als voedingssupplement.

Arachidonzuur

Arachidonzuur is een omega 6 vetzuur dat juist ontstekingen bevordert. Als er cellen in een gewricht beschadigd raken, worden er door het lichaam COX enzymen aangemaakt. Deze enzymen stimuleren het omzetten van arachidonzuur in prostaglandinen, die het ontstekingsproces in gang zetten. Arachidonzuur komt voor in dierlijke producten (vlees, melkproducten en eieren). Door het gebruik van omega 3 vetzuren kan deze werking te niet gedaan worden.

Groenlipmossel

De groenlipmossel (Perna canaliculus) is een mosselsoort die alleen van nature voorkomt in Nieuw-Zeeland. Deze mossel bevat stoffen die de aanmaak van nieuw kraakbeen stimuleren en makkelijk vocht aan zich binden, waardoor deze stoffen opzwellen. Dit zorgt voor een soort stootkussentje, waardoor er bij het bewegen van de gewrichten minder wrijving ontstaat. De groenlipmossel bevat naast de omega 3 vetzuren EPA en DHA nog andere soorten omega 3 vetzuren, die ontstekingsremmend werken. Groenlipmossel is verkrijgbaar als voedingssupplement.

Glucosamine en chondroïtine

Glucosamine is een lichaamseigen stof en komt in bijna alle weefsels van het lichaam voor. Glucosamine stimuleert de aanmaak van collageen, dat noodzakelijk is voor het sterk en elastisch houden van het kraakbeen. Ook stimuleert het de aanmaak van proteoglycanen, die zorgdragen voor reparatie van het kraakbeen en vorming van gewrichtsvloeistof. De aanmaak van glucosamine neemt af naarmate we ouder worden. Ook bij beschadigd kraakbeen, door artrose of artritis, wordt er minder aangemaakt.

Chondroïtine versterkt de werking van glucosamine. Dit is ook een lichaamseigen stof en een essentieel bestanddeel van het kraakbeen. Chondroïtine zorgt voor de geleiachtige eigenschap van het kraakbeen, dat zorgt voor een soort stootkussen, zodat er minder wrijving ontstaat bij het bewegen van de gewrichten. Glucosamine en chondroïtine zijn als voedingssupplementen verkrijgbaar. De werking van deze supplementen is vaak pas na 2 tot 3 maanden merkbaar.

MSM

MSM is de afkorting voor methylsulfonylmethaan. Dit is een organische zwavelverbinding die van nature in het lichaam aanwezig is. Voldoende zwavel is belangrijk voor een goede structuur van bindweefsel en kraakbeen. MSM blokkeert de doorgifte van pijnprikkels via het zenuwstelsel en bevordert het ontspannen van spieren. MSM lijkt ook werkzaam te zijn bij allergieën, door het blokkeren van histamine. MSM is als voedingssupplement verkrijgbaar voor inwendig gebruik, maar is ook verkrijgbaar als gel.

Hyaluronzuur

Hyaluronzuur is een lichaamseigen stof en is een bestanddeel van gewrichtsvloeistof. Deze stof werkt schokdempend en als smeermiddel voor het gewricht. Tevens zorgt deze stof voor het vasthouden van vocht in de huid en het behouden van de elasticiteit van de huid. Hyaluronzuur wordt dan ook vaak aan huidcrèmes toegevoegd om huidveroudering tegen te gaan. Hyaluronzuur kan als injectie in het gewricht worden gespoten. Deze injecties worden vaak toegepast bij knie- of heupproblemen, vaak om een prothese uit te stellen. Een injectie werkt 6 tot 12 maanden lang. Hyaluronzuur is ook als voedingssupplement (capsules) verkrijgbaar.

Vitamine D

De oorspronkelijke functie van vitamine D is het constant houden van de calciumspiegel in het bloed. Hierdoor wordt de bottenstofwisseling positief beïnvloed. Als er een gebrek is aan vitamine D kan er botontkalking ontstaan. Uit diverse onderzoeken is gebleken dat een gebrek aan vitamine D ook een rol speelt bij het ontstaan van auto-immuunziektes zoals MS en reumatische aandoeningen. Vitamine D kan het risico op het ontstaan van deze ziektes verminderen en kan de ziekteactiviteit verminderen.

Vitamine D wordt in het lichaam aangemaakt onder invloed van zonlicht. Ook voeding kan vitamine D bevatten, met name vette vis, eieren en paddenstoelen. Door de geringe hoeveelheden is het niet mogelijk genoeg vitamine D via de voeding binnen te krijgen. Voldoende blootstelling aan zonlicht is daarom essentieel. Vitamine D kan ook als voedingssupplement ingenomen worden, maar overleg met een arts is hierbij wenselijk. Teveel vitamine D kan namelijk schade aanrichten, vooral bij nierklachten en de ziekte sarcoïdose.

Gember

Uit een onderzoek van de University of Miami is gebleken dat gember in hogere doseringen pijn en stijfheid kan verminderen en ontstekingsprocessen kan remmen. Gember kan in voedsel of in thee verwerkt worden, maar om aan hogere doseringen te komen, worden gembercapsules aangeraden (dosering 100 tot 200 mg per dag). Bij gebruik van capsules dient na 4 tot 6 weken effect merkbaar te zijn. Gember verlicht ook bij maag- en darmklachten en vermindert misselijkheid. Bij het innemen van hogere doseringen in de vorm van capsules wordt wel aangeraden om deze tijdens de maaltijd in te nemen, omdat deze hogere doseringen anders juist maagklachten kunnen geven. Gember mag niet gebruikt worden bij bloedverdunners, bij maag- of darmzweren en galblaasproblemen.

Curcuma

De werkzame stof in curcuma (geelwortel) is curcumine. Curcumine is een gele kleurstof die wordt gewonnen uit de wortel van deze plant. Deze stof werkt ontstekingsremmend door de vorming van arachidonzuur te remmen. Ook is curcumine een sterke antioxidant. De stof wordt beter opgenomen door het lichaam in combinatie met zwarte peper. Curcuma kan in voeding verwerkt worden, maar is ook in capsules verkrijgbaar. Curcuma mag niet gebruikt worden bij galstenen en bij zwangerschap.

Duivelsklauw

Duivelsklauw is een plant die ontstekingsremmend en pijnstillend werkt bij reumatische problemen. Ook zou het ondersteunend kunnen werken bij maag- en darmklachten en blaas- en nierproblemen. De plant is inwendig en uitwendig te gebruiken en is verkrijgbaar in gewrichtsgel en capsules. Duivelsklauw mag niet gebruikt worden bij bloedverdunners, maagzweren, galstenen en bij zwangerschap.

Aloë Vera

Aloë Vera ziet er uit als een cactus, maar behoort tot de leliefamilie. Het sap afkomstig van de bladeren heeft een geneeskrachtige werking. Dit sap werkt verzachtend en verkoelend op de huid, werkt zuiverend en ontstekingsremmend. Aloë Vera is in allerlei gels en crèmes verwerkt, maar kan ook als drank ingenomen worden. De drank werkt sterk laxerend en bevordert de doorbloeding. Daarom mag deze drank niet gebruikt worden bij menstruatie en aambeien. Ook wordt afgeraden het sap inwendig te gebruiken bij zwangerschap, maag-, darm-, nier- of leverproblemen en hartkwalen.

Boswellia

Boswellia is de Latijnse naam voor wierook en wordt gewonnen uit hars van de wierookboom. Boswellia werkt ontstekingsremmend, doordat de boswelliazuren zich binden aan stoffen die ontstekingen in stand houden. Boswellia kan klachten bij artritis en psoriasis verlichten. Deze stof is verkrijgbaar in capsules en crème. Boswellia mag niet gebruikt worden bij zwangerschap.

Papaïne en bromelaïne

Papaïne en bromelaïne zijn proteolytische enzymen die afkomstig zijn van de papaja (papaïne) en de ananas (bromelaïne). Proteolytische enzymen, ook wel proteasen genoemd, zijn enzymen die eiwitten kunnen splitsen. Bij een verstoord immuunsysteem worden er antistoffen aangemaakt tegen lichaamseigen bestanddelen. Proteasen zijn in staat deze antistoffen te splitsen en op te ruimen, waardoor de ontstekingen worden afgeremd. Ook zorgen deze enzymen voor het verbeteren van de spijsvertering en stofwisseling. Proteasen kunnen ook darmkrampen verminderen en histamine afbreken en kunnen daarom ook goed ingezet worden bij prikkelbare darmen en allergieën. Deze stoffen mogen niet gebruikt worden bij een verhoogde schildklierwerking. Papaïne en bromelaïne zijn verkrijgbaar als voedingssupplementen.