Dikke, blauwpaarse bloedvaten die door de huid schijnen, heten spataderen. Ongeveer een kwart van de mensen heeft er last van. Over het algemeen komen spataderen vaker bij vrouwen voor dan bij mannen. In dit artikel bespreken we de oorzaak van spataderen, de soms voorkomende bijverschijnselen en wat je kunt doen om ze te voorkomen en verminderen.
Wat zijn spataderen?
Wanneer de kleppen in de bloedvaten van de benen niet goed functioneren dan ontstaan er spataderen.
Spataderen zijn “kronkelende” bloedvaten die door de huid schijnen en zijn vaak blauwpaars van kleur. Het kunnen kleine of grote opgezwollen bloedvaten zijn die eruit zien als bobbels. Meestal zitten spataderen in de benen.
Hoe ontstaan spataderen?
Het hart pompt bloed via de slagaderen naar alle delen van het lichaam. Dit bloed stroomt weer via de aderen terug naar het hart.
Bij sommige mensen stroomt het bloed niet goed terug naar het hart. Het bloed hoopt zich dan steeds meer op in de aderen in de benen. De druk in de aderen wordt hierdoor hoger en de aderen worden wijder. De kleppen in de aderen sluiten niet goed meer en hierdoor wordt het transport van bloed van de benen richting het hart slechter. Dit zorgt weer voor nieuwe bloedophopingen, waardoor de aderen nog verder uitzetten. Langzaam maar zeker ontstaan er hierdoor spataderen.
De kans op het krijgen van spataderen hangt af van de volgende factoren:
- Aanleg voor spataderen – als spataderen veel voorkomen in je familie, dan heb je een grotere kans op het krijgen van spataderen.
- Leeftijd – hoe ouder je bent, hoe groter de kans wordt dat er spataderen ontstaan in je benen
- Overgewicht – mensen met overgewicht lijken eerder last te krijgen van spataderen.
- Zwangerschap – een zwangerschap kan spataderen doen ontstaan of verergeren. Zwangerschapshormonen kunnen namelijk de wand van de aderen in de benen zwakker maken.
- Veel staan – Als je in je dagelijkse leven veel moet staan, dan heb je een verhoogde kans op spataderen.
Wat kun je zelf doen om spataderen te voorkomen?
Een gezonde en actieve levensstijl is de beste manier om spataderen zoveel mogelijk te voorkomen.
- Bewegen – Veel bewegen is noodzakelijk om spataderen tegen te gaan. Beweging zorgt namelijk voor een goede bloedsomloop waardoor je bloedvaten meer worden voorzien van zuurstof. Let op: als je al last hebt van spataderen dan is krachttraining van de benen geen goed idee. Dat kan de klachten dan juist verergeren.
- Gezonde voeding en ondersteunende voedingssupplementen en niet teveel genotsmiddelen – Gezonde en gevarieerde voeding ondersteunt een goede bloedsomloop. Roken, alcohol en (teveel) koffie zijn af te raden.
- Kleding en schoenen – Te strakke of klemmende kleding bemoeilijkt de bloedsomloop. Kies daarom liever voor wijde, zachte en ventilerende kledingstukken. Kies als vrouw zijnde voor comfortabele schoenen in plaats van hoge hakken. Wil je toch graag hakken dragen, dan liever niet vaker dan drie keer per week.
- Staan en zitten – Voorkom allereerst langdurig staan en/of zitten achter elkaar. Heb je een beroep waarbij je veel moet zitten, maak er dan een gewoonte van om toch bijvoorbeeld ieder uur even te gaan lopen. Ook als je een beroep hebt waarbij je veel moet staan, kun je het beste regelmatig even gaan zitten. Als je gaat zitten of liggen kun je het best je benen wat hoger leggen zodat het bloed goed kan terugstromen naar je hart. Je kunt ook als je in bed of op de bank ligt een kussen onder je voeten leggen.
- Let op je gewicht- Overgewicht zorgt voor een verhoogde kans op spataderen. Dit komt doordat bij mensen met overgewicht door een grote druk in de buik, het bloed minder goed richting het hart kan worden geduwd. Dezelfde druk is ook de reden dat je beter niet al te zware dingen kunt tillen.
- Douche-tips – Koud douchen verbetert de elasticiteit van de bloedvaten. Natuurlijk is koud douchen allesbehalve fijn, dus je kunt ook warm douchen en dan alleen op het einde even de koude stralen op je benen doen. Spoel daarbij altijd van de voeten naar boven toe.
- Masseren – Masseer je benen regelmatig en werk dan van onder naar boven toe. Je kunt je natuurlijk ook laten masseren. Massages stimuleren de bloedcirculatie.
Bijkomende klachten bij spataderen
Gelukkig hebben de meeste mensen geen last van hun spataderen en is het meer een cosmetisch probleem. Echter in sommige gevallen kunnen mensen met spataderen last krijgen van bijverschijnselen en klachten, zoals:
- Jeuk, vermoeide, gezwollen en/of pijnlijke benen – Doordat de terugstroom van bloed vanuit de benen naar het hart minder wordt door spataderen, kunnen benen vocht gaan vasthouden. Vooral bij lang stilzitten of staan, kunnen benen wat gezwollen zijn. Zware, vermoeide en zelfs pijnlijke benen kunnen ook een bijverschijnsel zijn. Spataderen kunnen ook samengaan met gevoelens van jeuk op de plek van de spatader.
- Huidafwijkingen- Door spataderen kunnen huidafwijkingen ontstaan. Het komt weleens voor dat de onderbenen rood en schilferig worden.
- Ontstekingen – In zeldzame gevallen kan er een ontsteking ontstaan in een spatader. De spatader ziet er dan rood en gezwollen uit en voelt pijnlijk aan.
Behandelingen tegen spataderen
In de meeste gevallen worden spataderen niet behandeld omdat het weinig kwaad kan. Mochten de spataderen wel klachten geven of men vindt ze lelijk, dan zijn er enkele behandelingen om spataderen te verwijderen.
De volgende methodes worden ingezet om spataderen te behandelen:
Elastische kousen
Het dragen van elastische kousen kan spataderen verminderen. Elastische kousen drukken op de aderen, waardoor de terugstroom van het bloed naar het hart wordt gestimuleerd. De kousen moeten op maat gemaakt worden, omdat ze goed en strak om de benen moeten zitten.
Elastische kousen moeten elke dag van ’s ochtends tot ’s avonds gedragen worden. De kousen dienen ongeveer ieder half jaar vervangen te worden, omdat het elastiek dan slapper is geworden.
Scleroseren/ dichtspuiten spataderen (sclerocompressie)
Scleroseren is het dichtspuiten van de spataderen met een vloeistof. Deze vloeistof zorgt ervoor dat de vaatwanden van de spatader aan elkaar gaan plakken, waardoor de spatader veranderd in een strengetje. Hier kan geen bloed meer doorheen stromen en de functie van deze spatader wordt overgenomen door de andere normale aderen eromheen.
Een sclerosebehandeling duurt ongeveer 20 minuten. Het prikken in de vaten is voelbaar en kan als pijnlijk worden ervaren. Het inspuiten van de vloeistof zelf is echter niet pijnlijk. Alleen bij kleine spataders kan het branderig aanvoelen.
Lasertherapie (EVLT-methode)
1) Spatader wordt opgespoord en aangeprikt met een holle naald 2) Katheter met laser wordt in ader binnengebracht 3) Met de laser wordt de spatader dichtgeschroeid 4) Katheter wordt langzaam teruggetrokken en verschroeid zo de gehele spatader.
Bij een laserbehandeling wordt een dunne laserdraad in de lekkende oppervlakkige stamader gebracht en door middel van laserenergie wordt het bloedvat dichtgemaakt. Je lichaam ruimt daarna de afgesloten ader zelf op. Deze behandeling wordt onder plaatselijke verdoving uitgevoerd en men kan in principe direct erna alweer de dagelijkse bezigheden oppakken.
Ambulante flebectomie (Müller)
Bij een ambulante flebectomie maakt de dermatoloog boven het bloedvat een gaatje van een paar millimeter. Via dit gaatje wordt een spatader aangehaakt en verwijderd. Deze gaatjes hoeven niet te worden gehecht en genezen vanzelf. De behandeling duurt ongeveer drie kwartier. Een ambulante flebectomie wordt onder plaatselijke verdoving gedaan.
Strippen
Strippen is een heftige ingreep. Het is namelijk een methode waarbij een spatader wordt verwijderd door hem eruit te trekken. Dit is enorm pijnlijk en daarom wordt deze operatie onder narcose of sedatie uitgevoerd. Vaak ontstaan er ook pijnlijke bloeduitstortingen die pas een paar weken na de operatie verdwenen zijn. Strippen gebeurt meestal alleen bij spataderen die erg smal of gekronkeld zijn.
Samen met de huisarts of fleboloog kun je bespreken welke behandeling voor jou het beste is.
Tot Slot
Overweeg je een spataderbehandeling? Ga dan langs bij je huisarts voor een verwijsbrief. Met deze verwijsbrief zal het eerste consult door je verzekeraar vergoed worden. Tijdens het eerste consult kan de arts je vervolgens inlichten over de beste behandelmethode voor jouw situatie en of de behandeling vergoed wordt of niet.
Geef een reactie